Zwolnij, aby przyspieszyć - Mindfulness w pracy 💼 🌱

Ostatnie lata wstrząsnęły naszym poczuciem bezpieczeństwa. Jeszcze przed rokiem 2020 mówiło się, że żyjemy czasach pełnych niepewności. Amerykańscy wojskowi ukuli nawet specjalny termin Świat VUCA, aby opisać, w czym przyszło nam funkcjonować. W skrócie oznacza to, że w naszej rzeczywistości dominują Volatility (zmienność), Uncertainty (niepewność), Complexity (złożoność) i Ambiguity (dwuznaczność).

Świat VUCA

Nie da się nie zauważyć, że otacza nas zmienność: obserwujemy szybkie, nieprzewidywalne i nagłe zmiany, które podważają poczucie stabilności i przewidywalności. Coraz trudniej o jasne prognozy i pewność co do przyszłych wydarzeń. Świat zdaje się niezwykle skomplikowany, z wieloma wzajemnie powiązanymi elementami, a zjawiska i problemy, jakie napotykamy są często wielowymiarowe. Do tego informacje, które do nas docierają są niejasne, wieloznaczne lub sprzeczne. W świecie VUCA często brakuje jednoznacznych odpowiedzi i trudno zinterpretować sytuację. Jakby tego było mało, na jezioro naszej codzienności zaczęły wypływać kolejne czarne łabędzie: pandemia, eskalacja konfliktów geopolitycznych czy inflacja. Dla niektórych VUCA to już za mało, zaczęli więc stosować określenie New Normal, dając w ten sposób znać, że nie ma powrotu do tego, co dotąd uznawaliśmy za normalne a nową rzeczywistość musimy po prostu poznać.

ZAPYTAJ O WARSZTATY MINDFULNESS

Kluczowa rola mindfulness w nowej rzeczywistości zawodowej

Nagle stało się jasne, że współcześni pracownik i pracowniczka podlegają nie tylko presji wynikającej z ich sytuacji zawodowej, a ich zdrowie psychiczne, czy też bardziej popularnie mówiąc well-being, jest czynnikiem, który każdy pracodawca powinien wziąć na poważnie.

Kiedyś w dobrym tonie było zostawić emocje i życie prywatne za drzwiami biura czy innego miejsca pracy. Dziś możemy śmiało powiedzieć, że to zawsze było mrzonka. Teraz ewidentnie jesteśmy w tym razem i widzimy jak na dłoni, że nasz dobrostan wpływa na jakość naszej pracy. Warto więc szukać sposobów na wsparcie pracowników - dla obopólnej korzyści. Aktualnie kluczowe są niepokój i brak poczucia bezpieczeństwa. Być może uczyliśmy się na tym czy innym szkoleniu, jak doraźnie zarządzać stresem lub efektywnie wykorzystywać czas pracy. Jeśli jednak funkcjonujemy w ciągłej niepewności, którą trudno nawet wysłowić, wiele technik przestaje działać lub po prostu nie ma zastosowania. W stanie niepewności trudniej nam się skupić, wyznaczać cele i dążyć do ich realizacji.

Mindfulness jako narzędzie do skutecznego działania

W dzisiejszych czasach wiele osób dokonało lub właśnie dokonuje przewartościowania kluczowych aspektów swojego życia. Co jest dla mnie ważne? Jak chcę spędzać swój czas? W co inwestować energię? Nie jest łatwo znaleźć odpowiedzi na te palące pytania. Co może nas wesprzeć w tym trudnym okresie? Jedną z dróg jest uważność (mindfulness), przede wszystkim dlatego, że nie jest techniką ani nabytą umiejętnością, która podlega dezaktualizacji w zależności od kontekstu. Mindfulness to pewna stale podtrzymywana postawa wobec tego, co jest. Narosło wokół niej wiele nieporozumień i mitów. Przyjrzyjmy się więc jej dokładniej. Zgodnie z klasyczną definicją uważność to kierowanie uwagi na chwilę obecną z życzliwością i bez oceniania. Nasz ludzki umysł ma tendencję do odpływania i uciekania od tego, co tu i teraz. Czasami bywa to niewinny, czysto mechaniczny proces skojarzeń, innym razem objawia się jako prokrastynacja wywołana przez uczucie niepokoju lub zwykłą niechęć do konfrontacji z tym, co nieprzyjemne. Każdy z nas zna z doświadczenia sytuacje, kiedy zamiast zabrać się za pisanie artykułu lub przepracowanie jakiegoś innego ważnego zadania, uciekamy w social media czy sprzątanie mieszkania. Ćwiczenie się w uważności, w powracaniu do słynnego tu i teraz, przywraca nam sprawczość w takich momentach. Kiedy jesteśmy uważni, na bieżąco obserwujemy, co się z nami dzieje (np. Ooo, mój umysł odpływa do innych, mniej ważnych zadań...) a poprzez ćwiczenia medytacyjne wyrabiamy sobie wewnętrzną umiejętność kierowania uwagą, czyli przywracania jej do tego, co ważne teraz. Dodatkowo aspekty życzliwości i braku oceny jeszcze bardziej otwierają nas na chwilę obecną, pozwalając nam widzieć ją taką, jaka faktycznie jest, minimalizując zniekształcenia wynikające z naszych automatycznych osądów i przeświadczeń. Ile to razy, czytając e-maila z poprawkami do projektu, nasze emocje i wywołane przez nie myśli, przesłoniły nam faktycznie zawarty w niej przekaz? Wystarczy, że zauważymy nasze emocjonalne reakcje i damy sobie czas, aby ochłonąć, a będziemy mogli zobaczyć, że w rzeczywistości konstruktywna krytyka zawarta w wiadomości ma szansę wzbogacić dany projekt. Może nas to uchronić przed odruchową ucieczką lub pochopną, agresywną reakcją wyrażającą się poprzez użycie CAPS LOCKA.

Nauczyciele mindfulness stosują rozróżnienie między autopilotem a umysłem początkującego. Jesteśmy na autopilocie, kiedy reagujemy jak zwykle, na zasadzie bodziec - reakcja. Zaś umysł początkującego cechuje nas wtedy, gdy na daną sytuację patrzymy świeżym okiem i dajemy sobie szansę na świadomą odpowiedź. Jeśli wiem, co jest dla mnie teraz ważne i mam możliwość utrzymania na tym uwagi, mój potencjał realizacji zadań wzrośnie. Nie nastawiamy się jednak w mindfulness na robienie i osiąganie więcej, ponieważ to zazwyczaj przynosi jeszcze więcej napięcia, a w następstwie rozproszenia. W zamian proponujemy postawę: Zwolnij, aby przyspieszyć.